Laptop geeft een zwart scherm? – Zo los je het op!    

Een zwart scherm na het opstarten van je laptop is slecht nieuws. Leer hoe je de oorzaak vindt en hoe je dit oplost in Windows 10 en Windows 11. Stapsgewijs maken we een diagnose en checken we de hardware en software.

In het kort:

1. Optimaliseer de opstart-applicatie.
2. Controleer alle kabels en verbindingen.
3. Schakel alle overbodige accessoires uit.
4. Probeer een BIOS/UEFI reset.
5. Start een Windows reparatie.
6. Start op in de veilige modus.
7. Update alle drivers in de veilige modus.
8. Zet alle automatische toepassingen uit.
9. Start explorer.exe (Windows Verkenner).

Begint je laptop warm te worden? Lees dan wat je moet doen als laptop heet wordt.

Waarom geeft je laptop een zwart scherm?

Een zwart scherm kan verschillende oorzaken hebben. Dit zijn een aantal voorbeelden:

• Een Windows update is niet goed gegaan
• Een fout in de opstart-applicatie
• Verouderede of foute drivers
• Een fout met de verbinding tussen de PC en de monitor
• Software error
• Hardware error
• Problemen met de grafische kaart
• Losse kabels

Bij de diagnose en het verhelpen van de storing maken we een onderscheid tussen een zwart scherm voor en na het inloggen in Windows.

Een zwart scherm voordat je bent ingelogd in Windows

Alhoewel het probleem vaak makkelijk op te lossen is kan het soms erg lastig zijn om de exacte oorzaak te vinden. Ik adviseer om de volgende stappen te volgen:

1. Optimaliseer de opstart-applicatie.
2. Controleer alle kabels en verbindingen.
3. Schakel alle overbodige accessoires uit.
4. Probeer een BIOS/UEFI reset en controleer de opstartvolgorde (boot sequence).
5. Start een Windows reparatie.
6. Start op in de veilige modus (safe mode).
7. Update alle drivers in de veilige modus.

Hieronder werken we de verschillende stappen verder uit.

Optimaliseer de opstart-applicatie

Wanneer je af en toe een zwart scherm krijgt kan het helpen om een aantal niet-essentiële opstartitems uit te zetten. Volg de onderstaande stappen om de opstartitems te beheren:

1. Start je computer op en open de instellingen.
2. Ga naar Apps > Opstarten.
3. Je ziet hier een lijst van apparaten die automatisch opstart zodra je je computer opstart. Je kan hier selecteren welke je aan of uit wil zetten.

Controleer alle kabels en verbindingen

Bij een zwart beeld vanaf de opstart controleer je eerst de verbinding van je PC met je monitor. Het lijkt een open deur, maar vaak is dit de boosdoener.

Verwijder alle kabels van je monitor en sluit deze weer stevig aan. Controleer vervolgens of je monitor inderdaad aan staat. Als dit mogelijk is test je de verbinding met een andere verbindingsoptie, of probeer de verbinding te maken met een nieuwe kabel.

Als dit niet het gewenste resultaat oplevert kan je proberen om de monitor te verbinden met een andere computer. Als de verbinding tot stand komt weet je in ieder geval dat de monitor goed functioneert.

Andersom kan je ook een andere monitor op je PC aansluiten. Dat je laptop geen beeld heeft kan veroorzaakt worden door een mismatch tussen je monitor en je resolutie. Een game PC werkt mogelijk niet in combinatie met een monitor dat geen hoge resoluties kan weergeven.

Schakel alle overbodige accessoires uit

Soms veroorzaken harde schijven, USB verbindingen, Wifi antennes of VR headsets problemen bij het opstarten van de PC. Koppel alle niet strikt noodzakelijke accessoires los en start de computer op met enkel de monitor, muis en het toetsenbord aangesloten.

Als je met een uitgebreide desktop computer werkt kan je alle niet-noodzakelijke componenten als geluidskaarten en extra RAM sticks verwijderen. Als dat niet werkt kan je ook nog de grafische kaart uitzetten en je RAM compleet upgraden.

Probeer een BIOS/UEFI reset

BIOS is het kernprogramma dat op oudere PC’s draait, terwijl UEFI op nieuwere systemen draait. BIOS/ UEFI reguleert de basis hardware configuratie en zorgt ervoor dat het besturingssysteem wordt opgestart. Als je een zwart scherm krijgt probeer dan terug te keren naar de standaardinstellingen.

Hier is hoe je de BIOS/UEFI kunt openen:

1. Zet je PC uit en druk de powerknop in om hem opnieuw op te starten.
2. Om de BIOS te openen druk je terwijl je computer opstart de ESC, F2, F10 of F8 toets ingedrukt. Welke toets je moet gebruiken is afhankelijk van het merk van je computer. Werkt dit niet, druk dan één van deze toetsen meerdere keren in tijdens het opstarten.

Nu kan je twee dingen proberen:

Optie 1: reset naar de standaardinstellingen.

Vind een item met de tekst Standaardwaarden laden, optimaliseer standaardwaarden of iets van gelijke strekking. Selecteer deze optie en reset naar de standaard-setting. Bekijk de video hieronder die je stap voor stap laat zien hoe het moet.

Optie 2: de PC laten opstarten van een harddisk, CD/DVD of een USB stick.

De BIOS/UEFI bepaalt ook de wijze waarop je PC opstart. De PC kan echter ook opstarten van een hard disk, een CD/DVD, of een USB stick. Zorg ervoor dat de optie harde schijf is geselecteerd in de instellingen voor Boot Priority (of First Boot Device).

Je kan ook de performance van de BIOS/UEFI checken door het draaien van een CPU stress test. Als je computer de test niet doorstaat en een zwart scherm geeft, is de BIOS/UEFI mogelijk verouderd. Je kan je drivers dan gemakkelijk updaten.

Start een Windows reparatie

Bij een zwart scherm moet je je PC herhaaldelijk herstarten. Nadat je dit een aantal maal hebt gedaan wordt automatisch het Windows Startup Automatic Repair – scherm opgestart. Klik Restart.

Als het probleem hiermee niet wordt opgelost, ga dan naar Advanced options > Troubleshoot > Advanced options > System Restore. Druk op Next/Volgende en wacht tot Windows alle benodigde bestanden heeft hersteld. Het kan zijn dat je applicaties of updates die later zijn geïnstalleerd opnieuw moet installeren. Er zijn naast de System Restore ook andere opties die je kunt proberen, zoals Startup Repair en Uninstall Updates.

In de video hieronder wordt de Windows Startup Repair gebruikt voor Windows. Verschillende probleemoplossingen worden besproken, waaronder degen die net zijn besproken. Wordt het te ingewikkeld, sla de stap dan over en probeer een andere oplossing.

Start op in de veilige modus

De Windows Safe Mode (Windows veilige modus) start je PC op met behulp van een minimaal aantal drivers en programma’s. Dit helpt een zwart scherm te voorkomen. Opstarten in de veilige modus betekent dus dat alleen Windows wordt gestart. Hierdoor wordt interferentie door onnodige (stuur-)programma’s geëlimineerd.

Om op te starten in de veilige modus moeten we de Windows Repair Tool opstarten (zie hierboven). Vervolgens klikken we op Advanced options > Troubleshoot > Advanced options > Startup Settings. Als je deze optie niet kunt vinden selecteer dan See more recovery options en klik dan op Startup Settings. Klik vervolgens op Restart. Na een paar seconden zie je het Startup Settings scherm. Kies in het menu de optie Safe Mode with Networking.

Nu kan je starten met het elimineren van potentiële oorzaken van het zwarte scherm. Probeer deze twee opties:

Optie 1: verwijder (Uninstall) eerst applicaties dat kunnen interfereren met de opstartprocedure, zoals grafische drivers, audio drivers, netwerk drivers, enz. Zet daarna alle startup items uit met Taakbeheer (Task Manager). Selecteer Task Manager met je rechtermuisknop en ga dan naar Startup. Zet hier alles uit door met de rechtermuisknop de items te selecteren en hier Disable te kiezen.

Optie 2: herstart het systeem nu normaal. Als het zwarte scherm is verdwenen en alles werkt, zet dan de items één voor één weer aan. Dit helpt je om het programma te vinden dat het probleem veroorzaakt heeft.

In de video hieronder wordt het opstarten in de veilige modus duidelijk gedemonstreerd. Start eerst de Windows Repair Tool op. Kijk voor de exacte stappen onder het kopje ‘Start een Windows reparatie’. Volg daarna de stappen in de video vanaf 1:30.

Update alle drivers in de veilige modus

Om drivers te updaten moeten we naar het apparaatbeheer. Ga naar de verdachte stuurprogramma’s (meestal beeldscherm-, of netwerkadapters en geluids-, video- en gamecontrollers). Dubbelklik op het item, ga naar het tabblad Driver en selecteer Roll Back Driver. Klik op Ja om te bevestigen.

Een zwart scherm nadat je bent ingelogd in Windows

Als het zwarte scherm verschijnt nadat je ingelogd bent (je voert het password in en het scherm wordt blanco), dan kan je de oorzaak vinden met behulp van de volgende oplossingen:

Alle automatische toepassingen uitzetten

Als je scherm zwart wordt nadat je ingelogd bent heeft iets invloed op het Windows-besturingssysteem, terwijl het probeert je bureaublad en pictogrammen te laden. Meestal is het een applicatie die automatisch wordt geladen.

Om het uit te schakelen druk je tegelijkertijd op Control + Alt +Delete en selecteer je Taakbeheer. Als je door het zwarte scherm niet bij Taakbeheer kan komen, volg dan de stappen onder het kopje ‘Opstarten in veilige modus’. In Taakbeheer ga je naar opstarten en schakel je alle items uit. Herstart je computer en controleer of alles naar behoren functioneert.

Start explorer.exe (Windows Verkenner)

Explorer.exe (Windows Verkenner) is verantwoordelijk voor het laden van je bureaublad en pictogrammen. Als dat programma niet wordt geladen wordt Windows Verkenner niet automatisch uitgevoerd en zie je alleen een zwart scherm met een zwevende cursor.

Lees hier hoe je dat oplost:

Druk eerst gelijktijdig op de toetsen Alt + Control + Delete op je toetsenbord en selecteer Taakbeheer. Of druk op Control + Shift + Escape om het direct op te starten. Klik op File in Taakbeheer en selecteer Run new task. Type explorer.exe en klik OK. Je bureaublad zal nu opnieuw moeten verschijnen.

Waarom laadde Windows verkenner niet zoals zou moeten? Om dit op te lossen moet je het Windows-register bewerken. Dit is het hart van het Windows-besturingssysteem. Maak voordat je wijzigingen aanbrengt een backup van je PC of systeemherstelpunt. Hier lees je hoe je het niet starten van je Windows Verkenner via het Windows-register kunt oplossen:

1. Houd eerst de Windows-toets ingedrukt en druk op R. Type regedit in het vak Uitvoeren. Druk op enter.
2. Ga vervolgens naar de volgende map (ook wel Sleutels genoemd): HKEY_LOCAL_MACHINE > SOFTWARE > Microsoft > Windows NT > Currentversion > Winlogon. Of plak dit in de balk bovenaan het menu: Computer\HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Winlogon. Druk daarna op Enter.
3. Dubbelklik aan de rechterkant van het scherm op Shell. Controleer of in de sectie Waardegegevens Explorer.exe staat. Als dit veld leeg is of als er iets anders staat vul je Explorer.exe in.

Als er iets anders in Waardegegevens staat kan dit een virus, malware of een ander ongewenst programma zijn. Doe research naar het programma en voer onmiddellijk een virusscan uit met behulp van een antivirusprogramma.

Installeer een nieuw grafisch stuurprogramma

Als je computerscherm ogenschijnlijk willekeurig op zwart gaat kan het grafisch stuurprogramma de boosdoener zijn. Zorg ervoor dat je alle AMD-, Intel- en NIVIDIA-programma’s regelmatig bijwerkt zodat je grafische kaart goed blijft werken.

Switchen tussen schermen

Als je PC is aangesloten op meerdere beeldschermen kan het zijn dat je per ongeluk op de verkeerde knop hebt gedrukt en een monitor hebt geselecteerd dat uitgeschakeld is. Via de Windowstoets + P kun je switchen.

Hopelijk hebben deze stappen geholpen en is het probleem opgelost. Ook al is het even schrikken, het betekent niet dat je data verloren is gegaan. Dus blijf kalm.

Ook als je geen zwart scherm hebt, maar een scherm dat constant flikkert kunnen deze stappen helpen. Vaak wordt dit probleem veroorzaakt door dezelfde issues.